Yüksek Öğretim Kurumu’nun araştırmacılara sunduğu tez arşivini yani Yök Tezleri konusunu inceleyeceğiz. Bundan önce, şüphesiz YÖK’e genel bir bakış faydalı olacaktır. 1981 Üniversite reformundan önceki yıllarda, Türk Yükseköğretim sistemi şüphesiz beş tür kurumdan oluşmaktaydı:
- Üniversiteler,
- Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı akademiler,
- Bir kısmı diğer bakanlıklara, çoğu Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı iki yıllık meslek
yüksekokulları ile konservatuarlar, - Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı üç yıllık eğitim enstitüleri,
- Mektupla öğretim yapan YAYKUR.
Yök Tezleri ve Yükseköğretimin Tarihi
Yükseköğretimin tüm düzeyleri için etkili ve koordineli bir merkezi planlamanın olmaması, özellikle de altmışlı ve yetmişli yıllarda yükseköğretim kurumlarının sayısı, çeşidi ve öğrenci sayıları ile başka birçok hususta gözlenen hızlı artış nedeniyle yukarıda belirtilen yükseköğretim sistemi bir süre sonra başarısızlık ve yozlaşma işaretleri vermeye başlamıştır. Bunlara ilavetenk 1960-80 arasında ortaya çıkan siyasi, sosyal ve ekonomik sorunlar, yükseköğretimdeki kötüye gidişi artırmıştır. Bu nedenle yetmişli yılların sonunda köklü bir reform kaçınılmaz hale gelmiştir. Sonuç olarak 1981 reformu yürürlüğe konmuştur.
Yükseköğretim, 1981’de çıkarılan 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile akademik, kurumsal ve idari yönden yeniden yapılanma sürecine girmiştir. Böylelikle bu kanunla ülkemizdeki tüm yükseköğretim kurumları Yükseköğretim Kurulu (YÖK) çatısı altında toplanmıştır. Akademiler üniversitelere, eğitim enstitüleri eğitim fakültelerine dönüşmüştür. Konservatuarlar ile meslek yüksekokulları üniversitelere bağlanmıştır. Böylece Yükseköğretim Kurulu, tüm yök tezleri yükseköğretimden sorumlu tek kuruluş haline gelmiştir.
Türk yükseköğretim sistemi 1982 yılı itibarıyla yirmi yedi üniversite ile bunlara bağlı fakülte, enstitü, yüksekokul, konservatuar ve yüksekokullarından oluşan birleşik bir yapıya dönüştürülmüştür. Bu meyanda, YAYKUR’ un işlevleri Anadolu Üniversitesi’ne devredilerek uzaktan öğretimin ülkemizde yaygınlaşması hızlandırılmıştır. Anayasa’daki hükümlere göre yasal düzenleme ile kar amacı gütmeyen vakıfların özel yükseköğretim kurmalarına imkân sağlanmıştır. Yükseköğretim Kurulu, Türkiye Cumhuriyeti’nin 1982 Anayasası’na göre yükseköğretim sisteminin temel esaslarınca oluşturulan Anayasal bir kuruluştur.
Yükseköğretimle İlgili Çeşitli Kavramlar
2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu (md.3), yükseköğretimi ilgilendiren “konumuz dâhilindeki” bazı kavramları şu şekilde tanımlanmaktadır:
Üniversite: Bilimsel özerkliğe sahip yüksek düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapar. Fakülte, enstitü, yüksekokul ve benzeri kuruluş ve birimlerden oluşan bir yükseköğretim kurumudur.
Fakülte: Yüksek düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın yapan; kendisine birimler bağlanabilen bir yükseköğretim kurumudur.
Enstitü: Üniversitelerde birden fazla ilgili bilim dallarında lisansüstü, eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve uygulama yapan kurumdur. Hazırlanan yök tezleri kuşkusuz enstitüler tarafından onaylanır.
Konservatuvar: Müzik ve sahne sanatlarında sanatçı yetiştiren bir yükseköğretim kurumudur.
Bölüm: Amaç, kapsam ve nitelik yönünden bir bütün teşkil eden, birbirini tamamlayan veya birbirine yakın anabilim ve anasanat dallarından oluşan; aynı zamanda fakültelerin ve yüksekokulların eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve uygulama birimidir. Anabilim dalı ve anasanat dalları bilim ve sanat dallarından oluşur. Yükseköğretimdeki çeşitli birimlerin ortak derslerini vermek üzere rektörlüğe bağlı bölümler de kurulabilir.
Lisans Üstü.: Yükseklisans ve doktora ile tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veterinerlikte uzmanlık ve sanatta yeterlik eğitimidir.
Lisansüstü Eğitim
Alt kademeleri şunlardır:
- Yüksek Lisans (Bilim uzmanlığı, yüksek mühendislik, yüksek mimarlık, master): Bir lisans öğretimine dayalı, eğitim-öğretim ve araştırmanın sonuçlarını ortaya koymayı amaçlayan bir yükseköğretimdir. Aynı zamanda yök tezleri veritabanında en çok çalışma bulunan akademik seviyedir.
- Doktora: Lisansa dayalı en az altı veya yüksek lisans veya eczacılık veya fen fakültesi mezunlarınca Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından düzenlenen esaslara göre bir laboratuvar dalında kazanılan uzmanlığa dayalı en az dört yarıyıllık programı kapsayan ve böylelikle orijinal bir araştırmanın sonuçlarını ortaya koymayı amaçlayan bir yükseköğretimdir.
- Tıpta Uzmanlık: Tıp doktorlarına belirli alanlarda özel yetenek ve yetki sağlamayı amaçlayan bir yükseköğretimdir.
- Sanatta Yeterlik: Lisansa dayalı en az altı, yüksek lisansa dayalı en az dört yarıyıllık programı kapsayan ve orijinal bir sanat eserini, müzik ve sahne sanatlarında ise üstün bir uygulama ve yaratıcılığı amaçlayan doktora düzeyinde lisansüstü bir yükseköğretim eşdeğeridir (Yükseköğretim Temel Kanunu 2547/md.3).
Yök Tezleri Hakkında
Öğrenciler ve araştırmacılar arasından yök tezleri olarak da adlandırılan yök tez arşivi açık erişim ile bütün araştırmacıların hizmetine sunulmuştur. Bu veritabanında Türkiye’deki lisansüstü eğitim tezleri bulunmaktadır. Bilimsel arştırma yapan araştırmacılar da kuşkusuz bu veritabanından faydalanmaktadır.
Lisansütü eğitiminizi yapıyor ve “yök tezleri” hakkında profesyonel desteğe ihtiyaç duyuyorsanız şimdi bizimle iletişime geçebilirsiniz.