Tez Nasıl Yazılır?

Bu yazımızda tez nasıl yazılır sorusuna cevap vermeye çalışacağız. Rehberimizi takip ederek kendi başarılı tez yazım haritanızı oluşturunuz.

Tezin Bölümleri

Yüksek lisans tezi, öğrencinin kazanmış olduğu bilgi ve becerilerini geliştirerek yeni ürünler meydana getirme, değerlendirme ve yorum yapabilmek amacıyla yaptığı bilimsel  çalışmadır. Doktora tezi, yüksek lisans tezi ile karşılaştırıldığında doktora tezinin dar bir alanda derinlemesine yapılan bilimsel araştırma olduğu görülmektedir.
Doktora ve yüksek lisans tezi yapacak olan araştırmacılar, araştırmaya başlamadan önce danışmanıyla yapmayı düşündüğü çalışmayı tartışmalı, düşünce ve tecrübelerinden faydalanmalıdır.
Böylelikle öğrenciler yapacakları çalışmanın sağlam temeller üzerine oturmasının ilk adımını atmış olacaktır. Tez yazım kuralları konusunda üniversiteler arasında farklılıklar vardır. Budan dolayı tez yazım kılavuzlarına göre tezlerde bulunması gereken bölümlerin sunum düzeni aşağıdaki düzende olmalıdır (Gürdal ve diğerleri, 2010):

1. Dış kapak
2. İç kapak
3. Bilimsel etiğe uygunluk sayfası
4. Onay sayfası
5. İthaf sayfası (varsa)
6. Önsöz
7. İçindekiler
8. Kısaltmalar
9. Semboller
10. Çizelge listesi
11. Şekil listesi
12. Özet (Türkçe/İngilizce) (Önce tezin yazıldığı dil)
13. Giriş (Alan-yazın taraması, gerekçe, araştırma soruları)
14. Yöntem
15. Bulgular
16. Sonuç ve tartışma
17. Öneriler
18. Kaynaklar
19. Ekler
20. Özgeçmiş

Kapak Sayfaları Tez Nasıl Yazılır?

Tez nasıl yazılır sorusuna cevap ararken kapak sayfalarıyla başlıyoruz. Tezlerin dış kapağında genel olarak enstitü adı, anabilim dalı, tezin adı, tezi hazırlayanın adı soyadı, tez danışmanının unvanı, adı ve soyadı, tezin yapıldığı anabilim dalı, programı, tarihi ve ili yer alır. Araştırmacı tez çalışmasının adının hepsini büyük harflerle yazar. Dış kapaktan sonra boş sayfa bırakır ve bu sayfaya numara vremez. Boş sayfadan sonra ise iç kapak gelir.

Kapak sayfasında yer alan tez başlığını oluştururken bazı ilkelere dikkat etmek gerekir. Tez başlığı tezin temasını, yani araştırma sorusunu açık bir şekilde ortaya koyan ifadedir. Gereğinden fazla uzun, karmaşık ve genel isimlerden uzak durulmalıdır. Başlık konuyu net bir şekilde ortaya koyamayacak kadar üstü örtülü ve kısa olmaması gerekir. Araştırmacı başlıkta yer alan kelimelerin hepsini özenle seçer ve aralarındaki ilişkiyi dikkatle kurar.

Başlarken

Tezin araştırma sorusu ne kadar iyi tespit edilirse, başlık, tezin konusunu direkt olarak yansıtacak ve etkisi bir o kadar fazla olacaktır. Bilimsel etiğe uygunluk (bazı tezlerde yemin metni gibi değişik adlarda geçmekte) tez çalışmasının etik ilkelere uygun bir şekilde hazırlandığının tez yazarı tarafından kabul edilmesidir. Bir başka ifadeyle tez çalışmasında yararlanılan kaynakların doğru ve eksiksiz bir şekilde sunulmasıdır. Kabul veya onay sayfası, tez savunma sınavında yer alan jürinin tez çalışmasını kabul ettiğini ve enstitü müdürünün onay verdiğini gösteren bölümdür. Önsöz veya teşekkür sayfasında ise tez çalışması hakkında kısa bilgiler vererek tez çalışmasına destek veren kişi veya kuruluşlara teşekkür edilir.
Tez metninin içerisinde bulunan bölüm ve alt bölüm başlıkları, kaynakça ve ekler içindekiler dizininde tam olarak metin içerisindeki numarasına göre sırasıyla verilmelidir. Tezde kullanılan başlık tamamı içindekiler dizininde hiçbir değişikliğe uğramaksızın olduğu gibi verilmelidir.

Şekil ve Tablolar Listesi

Bir çalışmada ulaşılan toplu veriler, tablo ve şekillerle sunularak okuyucu tarafından anlaşılırlığı kolaylaştırır. Bir konuya ilişkin bulgular bir arada özetlenerek sunulduğu için, kavramların ve olayların kolay bir şekilde anlaşılması sağlanır. Tez çalışmalarında bulunan tablo ve şekillerden istenilen yararın sağlanması için bazı kurallara göre hazırlanması gerekir. Araştıramcı metin içersindeki bütün tablolara numara verir. Tablolara baştan sona doğru sıralı bir şekilde numara verir. Benzer şekilde, her bölümde yer alan tabloya, o bölümün numarası ile de numara verir. Bu duruma çift numaralı sistem denir. Çift numaralı sistemde; ilk numara tablonun yer aldığı bölümü, sonraki numara ise o bölümdeki sırasını gösterir. Bir tez çalışmasında tablo dışında kalan bütün resim veya çizimlere şekil denir. Araştırmacı şeklin numarasını ve adını, şeklin altında olacak şekilde yazar. Tablolar listesinde; tablo numarasını, adını ve sayfa numarasını sırasıyla yazar. Şekiller listesinde; şeklin numarasını, adını ve sayfa numarasınu sırasıyla yazar.

Kısaltmalar Tez Nasıl Yazılır?

Araştırmacı önce kısaltmaları alt alta veriri sonra uzun adları karşılarına yazar. Semboller ve kısaltmalar açık ifadelerinin alfabetik sırasına göre sıralanmalıdır. Araştırmac tez çalışmalarında çok kullandığı ve çok sayıda sözcükten meydana gelen terimler için baş harfler ile kısaltma işlemi yapar. Bu durumda yapılan kısaltma işlemi, metin içerisinde ilk geçtiği yerde bir defaya mahsus olmak üzere açıklamasından sonra parantez içinde yazılmalıdır.

Özet ve Abstract

Özet (abstract), tez çalışmasıyla ilgili “Ne, Niçin ve Nasıl” sorularına yanıt veren ve varılan sonucu ifade eden kısa bir şekilde ifade edildiği bölümdür. Burada gereksiz detayları vermekten uzak durmalı; sadece tez konusunun çekirdeğini meydana getiren araştırma sorusu (Ne), bu problemin hangi gerekçeyle seçildiği (Niçin) ve kullanılan yöntemler/desenler (Nasıl), bulgular ve sonuçlara yer verilmelidir. Buna göre, Özet bölümü okuyucunun yapacağı ilk değerlendirme olduğu için önemlidir. Ayrıca indeks taramaları içinde oldukça önemlidir. Bu bakımdan özet bölümünün hazırlanmasında dikkatli olmak gerekir. İngilizce özet ise Türkçe özetin çevirisi şeklinde olmalıdır.

Giriş

Giriş bölümünde araştırmacı konuyla ilgili alan yazın taraması yapar ve araştırmanın problemiyle ilgili günümüze kadar nelerin olan çalışmaları belirtilerek yorumlar. Böylelikle problem durumunu açık ve net bir şekilde ortaya koyar. Problem durumu tespit edildikten sonra araştırmanın amacını ifade eder. Amaç, sonuçta ortaya çıkabilecek durumların başta ifade edilmesidir. Çalışmanın amacı ifade edildikten sonra araştırmanın niçin önemli olduğu yani değerini anlatır. Ayrıca çalışmasını sınırlayan faktörlerin hepsini burada belirtir.

Yöntem Tez Nasıl Yazılır?

Araştırmacı, yöntem bölümünde araştırmanın problemini hangi araştırma yöntemine/desenine göre araştırdığını gerekçeleriyle birlikte belirtir. Araştırmanın yöntemi amaca hizmet etmeli ve okuyucu tarafından rahatlıkla anlaşılmalıdır. Bu bölümde araştırmanın evren- örneklem veya çalışma grubuyla ilgili detaylı bilgiler verir. Veri toplama araçlarıyla ilgili olarak nasıl oluşturulduğundan (geçerlik ve güvenirlik çalışmaları) bahsetmelidir. Veri toplama araçları araştırmanın problemi ve alt problemlerini yanıt bulunmasını sağlayacak özellikte olması gerekir. Dolayısıyla, bu araçlardan elde edilen verilerin analizi yapılırken araştırmanın amacına uygun yöntemin kullanılmasına dikkat etmelidir.

Bulgular

Araştırmadan elde edilen bulguların sunulduğu bölümdür. Araştırmacı, tez çalışmasının bulgular  bölümünde, ulaştığı verileri açık bir şekilde yazar. Araştırmadan elde edilen veriler çalışmanın amaçlarının etrafında toplanmalıdır. Burada her bir amaç için bir başlık oluşturarak ilgili veriler burada sunulmalıdır. Dolayısıyla, araştırmada ulaşılan veriler tablo ve şekillerle desteklenmeli ve okuyucu tarafından anlaşılırlığı sağlanmalıdır. Burada dikkat edilmesi gereken önemli nokta, bulguların yorum yapılmadan olduğu gibi sunulmasıdır.

Tartışma ve Sonuç

Evvela, tez çalışmasından elde edilen sonuçlar, öz bir şekilde açık ve seçik olarak bu bölümde yer almalıdır. Araştırmacı, sonuçların araştırma konusuyla ilgili olan çalışmaların sonuçlarıyla benzerlik ve farklılıkları noktasındaki durumu ortaya koyar. Ayrıca ulaşılan sonuçların alan yazına dayalı tartışmasını yapar ve yorumlar. Sonuç olarak, burada araştırmacı kısır tartışmalardan uzak durur.

Öneriler

Araştırmacı gelecekte aynı konuyla ilgili çalışmak isteyenlere önerileri ayrı bir başlık altında yazar. Bunun yanında, ayrı bir başlık oluşturmadan da öneriler, sonuç ve tartışma bölümlerinde de yer verir. Öneriler araştırmanın bulgularından veya sınırlılığından yola çıkılarak ileriye dönük veya eğitimcilere yönelik olmalıdır.

Kaynakça ve Ekler Tez Nasıl Yazılır?

Bir tez çalışması yapılırken geniş çaplı alan yazın taraması yapılır. Araştırmacı bu tarama sırasında çalışmada başka eserlerden yararlaır. Yararlanılan bu kaynakları, aksi belirtilmediyse, metin içinde ve kaynakça bölümünde American Psychological Association (APA) sistemine uygun biçimde belirtir. Varsa çalışmanın ekleri numara sırasına göre tezin sonuna ekler. Son olarak tezin sonuna tez yazarına ait öz geçmiş ekler.

Tez yazım süreciyle ilgili profesyonel destek sunuyoruz. İçinden çıkamadığınız durumlarda uzman kadromuz ile yanınızdayız. Lisans bitirme projesi, yüksek lisans tezi, doktora tezi, makale yazdırma, essay yazdırma gibi konularda profesyonel destek için bizi arayın. Hızlı bilgi almak için lütfen WhatsApp hattımzdan ulaşın. Tez yazdırma hizmetlerinde yılların tecrübesi ile en iyi hizmeti sunuyoruz. En iyi tez yazdırma sitesi.